Szkoda migawki na zepsute zdjęcia

Ten, no… Mam kilka pomysłów na rozpoczęcie tego wpisu i trudno mi się zdecydować. „Od przybytku głowa nie boli”, jako jedno z polskich porzekadeł rzecze, jednak w przypadku opisanym w poprzednim zdaniu jest zgoła odwrotnie. I nie tylko nadmiar pomysłów na wstęp jest szkodliwy, bowiem nadmiar zdjęć, które ostatecznie i tak w koszu wylądują, również działa negatywnie.

Przed erą fotografii cyfrowej rządziły aparaty małoobrazkowe. Profesjonaliści i pasjonaci działali lustrzankami, przy czym w przypadku amatorów (zaawansowanych zwykle), o zakupie tego typu aparatu nie decydowała lepsza jakość zdjęć, jak to ma miejsce w świecie fotografii cyfrowej, ale możliwość kreatywnego fotografowania i stosowania różnych typów obiektywów. Jeśli ktoś nie potrzebował odbitek w formacie plakatu, to różnicy między zdjęciem zrobionym lustrzanką a fotką pstrykniętą kompaktem nie zauważał.

W dobie fotografii cyfrowej lustrzanka stała się synonimem jakości i lansu. Ceny między dobrą małpką a prostym w obsłudze lustrem są niewielkie, za to w kwestii jakości można mówić o przepaści. Kupują więc ambitni coraz to tańsze lustrzanki z trybami dla zielonych, detekcją mordek w kadrze i innymi ficzerami i pstrykusiają tysiące fotek, z których wszystkie są super, ale dziwnym trafem tych tysięcy zdjęć nikt po paru miesiącach czy latach nie ogląda. Z resztą z tych fotek niewiele w ogóle ostanie się na dysku czy innym nośniku danych, ponieważ zostaną one skasowane bo „nie wyszły”.

Nie wnoszę o wymaganie w sklepach pozwoleń popartych dyplomami ukończenia kursów fotograficznych od chętnego wejścia w posiadanie aparatu zwanego lustrzanką, bo nie za moje pieniądze i nie dla moich zdjęć to. Chcę natomiast zasugerować coś, co po opanowaniu i stosowaniu w praktyce okaże się być błogosławieństwem.

Po co pstrykać tysiące zdjęć, z których kilka do czegoś może się nada? Po co zapychać dyski gigabajtami bezmyślnych pstryków, skoro wystarczy odrobina samodyscypliny, by wirtualne kolekcje zdjęć zaczęły przypominać tradycyjny album ze zdjęciami 9×13, 10×15 czy tam nawet 13×18?

Wystarczy przed naciśnięciem spustu migawki dwa razy pomyśleć, czy zdjęcie, które właśnie z byle powodu zamierzam pstryknąć, będzie do czegoś przydatne później. Karta pamięci, którą w każdej chwili można opróżnić (no, chyba że to WORM SanDiska) nie ogranicza, jak rolka filmu o długości 24 czy nawet 36 klatek.

Klisza kosztowała, wywołanie kosztowało, odbitki kosztowały, więc ludzie za aparatem zastanawiali się dobrze nad sensownością zrobienia „pstryk”. I dlatego tak niewiele zdjęć lądowało w koszu, a tak wiele trafiało do albumów, po które do dziś z przyjemnością się sięga. Strach liczyć zdjęcia usunięte z karty/dysku!

Każde kolejne pstryknięcie zbliża migawkę do nieuchronnej śmierci. Nie wszyscy to wiedzą, że ich aparaty mają określoną żywotność. Szczęście, jeśli uda się „załatwić” migawkę jeszcze w okresie gwarancyjnym – wtedy można liczyć na bezpłatny serwis producenta. Gorzej, jak bezmyślnie waląc zdjęcia – często niepotrzebnie całymi szybkimi seriami – migawki nie uda się wykończyć przed wygaśnięciem gwarancji. Analogi w rękach amatorów tego problemu nie miały, bo komu by się chciało robić kilka tysięcy rolek filmu, albo kogo byłoby na to stać? Dziś zrobienie tysięcy zdjęć niemalże nic nie kosztuje.

A gdyby tak zastanawiać się dobrze nad każdym zdjęciem… no co by wtedy było? Ano byłyby same dobre ujęcia. Nie da się robić samych super, bo każda seria – bez względu na jej poziom – będzie miała jeden lub dwa kadry zdecydowanie wybijające się ponad resztę. Niemniej takie przemyślane prace nie wylądują w koszu, a będzie ich mniej, niż głupich pstryków. Nie ilość, a jakość.

A jeśli nawet tych przemyślanych i dopracowanych zdjęć będzie dużo, i jeśli nawet część z nich odpadnie przy pierwszej czy drugiej selekcji, to nie oznacza to, że one są słabe. Można zostawić je sobie na później, zrobić z nich drugą galerię, zrobić z nimi coś ciekawego w programie graficznym.

Zdjęcia, które w tym wpisie zamieściłem, pochodzą właśnie z odrzutu. Na weselu szwagierki swej byłem z aparatem i robiłem zdjęcia dla siebie; po pierwsze chciałem poeksperymentować z różnymi ustawieniami aparatu, a po drugie podejrzewałem (i słusznie), że zrobię zdjęcia bliższe sercu młodych, niż obcy im zawodowcy.

Oglądałem RAW-y przed wywołaniem ich i wybierałem kadry, które zamierzałem dać młodym, jako oficjalne z nieoficjalnych :) Zrobiłem tak, ale pozostało mi sporo zdjęć, z których również zadowolony byłem. Nie usunąłem ich. Wrzuciłem na pendrive i tam sobie przez dobre 2 miesiące leżały nie niepokoje.

W końcu potrzebowałem użyć tego pena; standardowo sprawdziłem, co na nim jest,a że były RAW-y z wesela, o których zdążyłem zapomnieć, skopiowałem je na dysk celem ponownego wywołania. Mówię Wam, zabawa była przednia! Ujęcia były udane (bo przemyślane), nikt na te zdjęcia nie czekał, miałem je tylko dla siebie, mogłem eksperymentować… słowem masakra! Zrobiłem je na oldskulową nutę; trochę ziarna, dosyć mocno powyginana krzywa tonalna, różne inne suwaczki tu i tam…

Młodzi dziwili się, gdy podesłałem im drugi pakiet, na który składało się kilkadziesiąt równie dopracowanych kadrów, co za pierwszą turą, ale kadrów innych i stylizowanych na starocie. Nie wiem, czy im się to podobało, ale ja osobiście byłem i nadal jestem zadowolony.

Nie chodzi więc o ograniczanie liczby robionych zdjęć „bo żeby nie zrobić za dużo”. Chodzi o to, że zdjęcia, nad którymi się wcześniej dobrze pomyśli, obronią się i na pewno nie zginą w całej kolekcji. Zawsze będą miały wartość.

Ponadto zastanawianie się nad sensem zrobienia danego „pstryku” skutkuje na trzy sposoby:
– uznane za bezsensowne zdjęcie nie powstanie, nie zużyje migawki, nie zajmie miejsca na karcie, nie zużyje baterii, nie zabierze czasu i prądu potrzebnego na jego usunięcie
– pomysł na zdjęcie uznany za niegłupi zwykle zostanie dopracowany i zdjęcie będzie lepsze, niż zrobione od niechcenia
– przy zdjęciach zrobionych z głową jest mniej roboty (mniej kasowania, kosmetyki, przeglądania etc)

Cały czas pracuję nad tym, aby robić mniej, a lepiej. Ta droga chyba nigdy nie będzie miała końca, bo zawsze może być lepiej, jeśli nawet nie może być mniej. I zawsze lepiej zrobić i później pokazać 50 dobrych zdjęć, niż 500 byle jakich, gdzie po pierwszej setce oglądający będzie z nudów zasypiał.