Zuiko Digital ED 40-150mm f/4.0-5,6 – nie test, ale…

…ale moja subiektywna opinia o tym budżetowym obiektywie. Ów 40-150mm kupiłem z Olympusem e-520 w zestawie dual kit: 14-42mm f/3,5-5,6 i właśnie tytułowy lens. Było to moje pierwsze spotkanie z lustrzanką systemu 4/3, o której wcześniej wiedziałem tylko tyle, ile sam w necie wyczytałem. Aha, swoje grosze dorzucił Bodek, posiadacz e-510.

Prawdą jest, że optyka Zuiko jest genialna! W komentarzach do testów tych obiektywów nie brak wyrazów zachwytu i zazdrości ze strony użytkowników innych systemów. Nie są to przesadzone peany, ponieważ…

No właśnie: system 4/3 został zaprojektowany od zera, z myślą o uzyskaniu jak najlepszej jakości obrazu na całej powierzchni kadru. Udało się to i tej jakości skapnęło trochę także użytkownikom sprzętu z niższej półki. Sprzedawanemu w zestawie z lustrzankami o trzycyfrowej numeracji obiektywowi Zuiko Digital 14-42mm zarzucić można co najwyżej plastikowy bagnet, no bo optycznie jest świetnie. Gorzej sprawy się mają z drugim kitem, tytułowym Zuiko Digital 40-150mm f/4-5,6. Ten, jak na obiektyw Zuiko, rozczarowuje i to dosyć mocno. Choć z drugiej strony, jeśli wziąć poprawkę na jego cenę…

Największą wadą tego obiektywu są jego problemy z ostrością. Trzeba wiele zdjęć przez to szkło zrobić, aby nauczyć się z nim żyć i wiedzieć, jak unikać rozczarowań.

Według mnie główną bolączką tego obiektywu jest Auto Focus. Ostrzenie z Zuiko Digital 40-150mm f/4-5,6 przypomina loterię: raz trafi, raz nie trafi, czasem za którymś razem trafi lepiej, ale też nigdy nie wiadomo, za którym.

Gadałem raz z pewnym Łukaszem, który również jest posiadaczem tytułowego obiektywu. Łukasz również narzeka na problemy z ostrością, jakie napotyka pracując tym obiektywem; jego zdaniem przyczyną nieostrych zdjęć może być zła kalibracja AF tego obiektywu lub jej brak. W pierwszym odruchu skłonny byłem zgodzić się z tym założeniem, jednak nie powiedziałem nic chcąc to najpierw samodzielnie sprawdzić.

Zabiegów, jakie podjąłem w celu zbadania przyczyny nieostrości tego obiektywu ciężko nazwać testem. Po prostu zacząłem uważniej obserwować zachowanie obiektywu w różnych sytuacjach, przy różnych parametrach i różnych sposobach nastawiania ostrości. Oto, co zaobserwowałem i wywnioskowałem.

Im krótsza ogniskowa, tym Zuiko Digital 40-150mm f/4-5,6 jest bardziej ostry. Od razu zaznaczam, że ten wniosek nie jest spowodowany wykonaniem poruszonych zdjęć :) Po pierwsze: czasy naświetlania rzędu 1/1250 i krócej, po drugie stabilizacja.

W zakresie ogniskowych 40-75mm obraz jest bardzo ostry, między 75 a 100 różnie bywa (tu zaczyna wyłazić kapryśność autofokusa), natomiast 120-150mm lepiej sobie odpuścić.

W przypadku najdłuższych ogniskowych, gdzie obiektyw wypada najsłabiej, w pewnym stopniu o ostrości decyduje stabilna pozycja samego fotografujągo: jeśli ten nastawi ostrość, a przed zrobienie zdjęcia gibnie się w przód lub tył, to ostrość ucieknie mu albo za, albo przed fotografowany obiekt.

Drugim mankamentem nasilającym się wraz ze wzrostem wartości ogniskowej jest nieprecyzyjny i niezdecydowany autofokus. Nie dość, że amatorskie body, z którymi ten obiektyw jest sprzedawany, wyposażono w jakiś stary układ AF (co innego e-30 i e-3), to jeszcze sam obiektyw różnie lubi sobie trafić.

Najgorzej jest wtedy, gdy różnica odległości między wyjściowym punktem ostrości, a docelowym jest niewielka. Zdarza się, że w takiej sytuacji obiektyw nawet nie próbuje ustawiać ostrości uznając chyba, że ta już jest ok. Przykład: stojąc przed samochodem chcę sfotografować najpierw zderzak, a później znajdujące się bardziej za nim logo producenta. Napęd AF milczy, choć powinien ruszyć i nastawić się na nowy punkt. Przeto warto między takimi dwoma „bliskimi” ujęciami wycelować w obiekt znajdujący się gdzieś całkiem daleko, lub zupełnie blisko. To po to, aby “zresetować” i zmusić obiektyw do ustawienia ostrości na znaczek marki pojazdu od nowa.

Ponadto czasem ustawianie ostrości via AF warto ot tak po prostu powtórzyć, zanim wciśnie się spust do końca. Zdarza się – i to dość często – że obiektyw jeszcze się poprawi względem tego, co ustawił za pierwszym podejściem – najczęściej zdarza się to w okolicach ogniskowych 75-120mm; na krótszych bowiem jest dość celnie, a na dłuższych to już nic nie pomoże :)

Ciekaw jestem, jak z ustawianiem ostrości radzi sobie w praktyce bliźniaczy, lecz nieco jaśniejszy (f/3,5-4,5) obiektyw Zuiko Digital. Również 40-150mm, ale już gabarytowo większy i z metalowym bagnetem. Bo może bym się na niego skusił, jeśli byłby tego wart. Kitowego 14-42mm wymieniać nie zamierzam, bo ten spisuje się świetnie – w przeciwieństwie do swojego dłuższego kolegi z zestawu…