Spotkałem dziś idola swego

Od niedzieli szwendał mi się po głowie pomysł napisania o deszczowej aurze i o tym, jak mocnego kopa twórczego mi ona daje. W obliczu załamania pogody miał to być taki okolicznościowy wpis.

Swoje teksty zwykłem ilustrować swoimi zdjęciami. Wziąłem się więc i ubrałem, sprzęt sprawdziłem i z torbą na ramieniu opuściłem suchutkie mieszkanie, by gdzieś w terenie znaleźć sobie fajny punkt obserwacyjny i zainstalować się w nim.

Trzy warunki miejscówka spełniać musiała: miało nie brakować ludzi przechadzających się z parasolami w deszczu, musiałem mieć na to dobry widok i musiał być nade mną jakiś dach (lub kawałek czegoś, co mnie i aparat ochroni przed deszczem).

Długo się nie zastanawiałem, bo i nie było nad czym: jedynym sensownym pomysłem było pójście pod „blaszak”. Plan był prosty: 2-3 deszczowe zdjęcia na potrzeby wpisu i do domu. Stanowisko znalazłem, zakotwiczyłem i celując w schody zacząłem szukać optymalnych ustawień… Czasem wydaje mi się to głupie, bo i tak zapisuję zdjęcia w RAW-ach, z którymi w domu można cuda wyprawiać. A jednak wolę od razu.

Celowałem w te schody i już prawie do wizjera wlazłem, kiedy zagadnął mnie przechodzący obok pan (nie znam imienia, więc umownie niech będzie to Pan P – “p” jak przechodzień). Zapytał, co takiego ciekawego w tych schodach widzę, na co odparłem, że z mojej perspektywy (kucałem) fajnie linie poręczy się przecinają :) Tak zawiązała się gadka o nieciekawości architektonicznej socjalistycznego dzieła, jakim jest blaszak, o zmieniających się technologiach budowlanych, eternitach, azbestach i blachach. Od zdania do zdania trafiliśmy w końcu w punkt G naszych zainteresowań: fotografii na serio.

Mój rozmówca okazał się być w czasach swojej młodości zapalonym amatorem fotografii: przerobił lustrzanki małoobrazkowe, przerobił też średnioformatowe, przerobił również dalmierze, a sprzęt do ww. posiada do dzisiaj. Niech mnie drzwi ścisną, jeśli nie czułem narastającego podniecenia! Przecież od dawna marzyłem o tym, by spotkać kogoś, z kim mógłbym porozmawiać o prawdziwej fotografii. I oto dzisiaj, w ten cholernie deszczowy dzień, ten ktoś spotkał mnie!

Pan P w trakcie rozmowy nie krył swojego lekceważenia dla dzisiejszej fotografii, której przedstawicielem – jak by nie było – jestem ja. Swoimi słowami i tonem, jakim je wypowiadał dał wyraz temu, że dzisiaj wszyscy tylko bawią się w fotografię, nie czując prawdziwego jej smaku i ciężaru, a większość dzisiejszych fachowców miałaby spore problemy, gdyby pozbawić ich automatyki (ostrości, pomiary ekspozycji). Nie mówił tego wprost, ale głuchy na ten przekaz między wersami byłby najwyżej dyktafon. Miałem ochotę wypalić „prawda to, ale ja się staram!”, lecz taką reakcją bym się tylko wygłupił. Pokornie więc słuchałem kolejnych słów-ciosów mierzonych w dzisiejszą, masową, sztuczną metodykę utrwalania obrazu.

Chyba się jednak mój rozmówca zdziwił, ponieważ rozumiałem to, o czym on do mnie mówił. A mówił bardzo wiele, ciekawie, a przy tym w taki sposób, że czułem się tak, jakby zabrał mnie na intelektualny spacer po krainie prawdziwej fotografii. Miałem wrażenie, że moje myśli były prowadzone jego słowami i że te moje myśli wytrzymywały tempo, a ja – dzięki tej przechadzce – na bieżąco odkrywałem nowe rzeczy i dochodziłem to nowych wniosków. Na moment tylko przystanąłem oszołomiony odkryciem, jakiego w głowie dokonałem, a pomógł mi w tym Pan P, ostentacyjnie przemilczając moje stwierdzenie, iż matryce cyfrowych lustrzanek nie dorównują błonie światłoczułej pod względem rozpiętości tonalnej…

Wydaje mi się, że Pan P z czasem złagodził swój osąd na temat współczesnego mnie. Między poszczególnymi zdaniami przemyciłem informacje, że sam również nie mam pochlebnego zdania o fotografii cyfrowej, że w miarę możliwości staram się pracować jak najbardziej manualnie, że wolę zrobić świadomie jedno dobre zdjęcie na jedno klapnięcie lustra, niż zrobić sto zdjęć z nadzieją, że choć jedno z nich przypadkiem wyjdzie fajnie. Przy okazji uświadomiłem pana, że istnieją RAW-y, które pozwalają uratować zdjęcie od wpływu „widzimisię” elektroniki aparatu.

Myślę, że Pan P po naszej rozmowie nieco zweryfikował swoje poglądy na temat posiadaczy cyfrowych aparatów fotograficznych. Może całego środowiska cyfrowych fotoamatorów nie uratowałem, ale z pewnością zasiałem ziarenko o nazwie „nie wszyscy, bo są wyjątki”.

Poniekąd Pana P rozumiem; za jego czasów wszystko kosztowało, miało swoją wagę i wymowę. Było trudno dostępne i tak trudne, że z dzisiejszych pstrykusiów żaden by sobie z tym nie poradził i prędzej zrezygnowałby „z uprawiania sztuki fotografii”, niż znalazłby chęci na walkę wręcz z niezautomatyzowanym sprzętem.

Cholernie się cieszę z tego spotkania. Często ludzie na mieście zagadują, zwykle są mili, nie brakuje ciekawskich albo i takich, którzy pstryknęli jakieś zdjęcie, mają je w telefonie i są ciekawi fachowej opinii. Ale dziś spełniło się moje marzenie spotkania kogoś, z kim będę mógł w taki sposób porozmawiać i kto tyle mi powie na takie tematy. Przy Panu P czułem się mały, czułem, że z tą moją cyfrową lustrzanką i Heliosem z m42 do pięt nie dorastam swojemu rozmówcy, który nie tylko z tylu pieców jadł, ale i sam w tylu różnych piecach wypiekał.

Poprosiłem o zdjęcie, ale zapomniałem poprosić o jakiś kontakt, który umożliwiłby umówienie się kiedyś jeszcze – chociażby wtedy, gdy już kupię sobie sprzęt średnioformatowy. Dostałem natomiast wskazówki, gdzie w moim zapyziałym miasteczku mogę najlepiej wywołać film 6 cm – info już trochę nieaktualne, ale nie znaczy to, że się nie da :)

Szczerze mówiąc, byłem oszołomiony tą rozmową, z czego tak naprawdę zdałem sobie sprawę dopiero po powrocie do domu. To był przecież mój idol, którego nie znałem (i nadal nie znam) z imienia, ale wiedziałem, jaki on jest i co prezentuje. Takiego prawdziwego, autentycznego idola, którego uwielbia się za wiedzę, umiejętności i osiągnięcia, a nie za wygląd i częstotliwość przewijania się jego facjaty w tabloidach.

Tak sobie myślę, że dzisiejsza – cyfrowa – fotografia jest dokładnie taka, jak dzisiejsi idole. Ilość, sztuczność, bez jakości i autentyczności. Takie czasy, widać: pustka i syntetyki rządzą. I cukier wanilinowy zamiast waniliowego. Pstryk.